"Έφυγε" ο αγνός ροκάς Αντώνης Τουρκογιώργης στα 73 του Του Γιάννη Αλεξίου

 

"Έφυγε" ο αγνός ροκάς Αντώνης Τουρκογιώργης στα 73 του

Του Γιάννη Αλεξίου

 

Στις 5 τα ξημερώματα της Κυριακής του Πάσχα άφησε την τελευταία του πνοή ο εμβληματικός Έλληνας ρόκερ Αντώνης Τουρκογιώργης στο Κέντρο Αποκατάστασης Άττικα στη Μαγούλα σε ηλικία 74 ετών, μετά από 14 χρόνια σοβαρών προβλημάτων υγείας που αντιμετώπιζε. Ήταν ένας από τους σημαντικότερους μουσικούς στο Ελληνικό Rock, που ταυτίστηκε με τους Socrates Drank The Conium που ίδρυσε το 1970 στον Πειραιά μαζί με τον κιθαρίστα Γιάννη Σπάθα και τον Ηλία Μπουκουβάλα στα τύμπανα. Τα σπουδαία έγιναν με τον ντράμερ τον Γιώργο Τρανταλίδη, όπως είχε πει ο Σπάθας.Υπήρξε συνθέτης, στιχουργός, ενορχηστρωτής, περφόρμερ από τους λίγους, τραγουδιστής, μπασίστας και κιθαρίστας. Επίσης πραγματοποίησε πετυχημένη σόλο πορεία με μεγάλη επίσης δισκογραφία, ενώ ηγήθηκε του συγκροτήματος Rock Machine. Συνεργάστηκε επίσης με κορυφαίους Έλληνες μουσικούς όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, Μάνος Χατζιδάκις και η Μαρία Φαραντούρη. 

  

O Αντώνης Τουρκογιώργης θα μείνει στην ιστορία ως η φωνή των Socrates. Η σκηνική παρουσία του Αντώνη Τουρκογιώργη ξεπερνούσε τα όρια ενός ροκ τραγουδιστή έχοντας πάντα όλα εκείνα τα στοιχεία που ξεσηκώνουν διατηρώντας την αμφίδρομη σχέση με το ξεσπάσματα του κοινού. Ιστορικές θα μείνουν οι εμφανίσεις τους με τους Socrates στο Κύτταρο και το Rodeo Club. Ηχογράφησαν συνολικά 8 άλμπουμ (7 στούντιο και ένα live), 6 singles και 4 συλλογές μεταξύ των οποίων και το cd-box «The Complete Polydor Years» (1997)

Υπήρξε ασυμβίβαστος καλλιτέχνης, αφοσιωμένος στην μουσική που τον συνεπήρε μαζί με τον συμμαθητή του στο ίδιο θρανίο του Γ Γυμνασίου Πειραιά, όταν άκουσαν τον Jimi Hendrix. Στην καριέρα του εξελίχθηκε σαν τραγουδιστής και μουσικός ως μπασίστας με πολλές προεκτάσεις στον ήχο του και ήταν εξίσου καλός κιθαρίστας με παράλληλη σόλο πορεία. Έχει ηχογραφήσει έξι πολύ καλούς δίσκους «Τα Μάτια Δεκατέσσερα», «Το Επεισόδιο», «Μόνον Όρθιοι», «Πυρ Γυνή Και Rock’n’roll”, «Τα βήματα» και «Ουφ». Επίσης ένα δίσκο για την αγαπημένη του ομάδα τον Ολυμπιακό με τίτλο «Θρύλος» το 1991.

Σημαντική είναι επίσης η συμμετοχή του σε πετυχημένες δισκογραφικές δουλειές γνωστών Ελλήνων καλλιτεχνών ως session μουσικός και παραγωγός.

To 2007 κυκλοφόρησε την αυτοβιογραφία του και την ζωή του με τους Socrates Drank The Conium με τίτλο «Συγκρότημα» (εκδόσεις Ιανός).

Η θετική ενέργεια που κουβαλούσε σαν άνθρωπος και το χιούμορ που τον διέκρινε συμπληρώνουν την εικόνα ενός συνεπή καλλιτέχνη που είχε το δικό του φανατικό κοινό.

 

Η ιστορία των Socrates Drank The Conium

                

To συγκρότημα Socrates Drank The Conium και αργότερα Socrates δημιουργήθηκε το 1970 από τους Γιάννη Σπάθα (κιθάρα), Αντώνη Τουρκογιώργη (φωνή, μπάσο) και Ηλία Μπουκουβάλα (ντραμς).

Το απόλυτο ελληνικό rock συγκρότημα που σφράγισε με το πέρασμά του την πορεία της ελληνικής μουσικής σκηνής.

Από το συγκρότημα πέρασαν πολλοί μουσικοί έως το 2010, που σήμανε και το τέλος της πορείας του, αλλά βασικός πυρήνας του παρέμειναν τα δύο ιδρυτικά μέλη του: Γιάννης Σπάθας και Αντώνης Τουρκογιώργης, που ήταν συγχρόνως οι συνθέτες, στιχουργοί και ενορχηστρωτές των τραγουδιών τους.

Ηχογράφησαν συνολικά 8 άλμπουμ (7 στούντιο και ένα live), 6 singles και 4 συλλογές μεταξύ των οποίων και το 4πλό cd-box «The Complete Polydor Years» (1997). Στα τέλη του 2023 κυκλοφόρησε και το «χαμένο» άλμπουμ των Socrates «Last Forever», με ηχογραφήσεις τους από το 2010.

Τα τέλη της δεκαετίας του ’60 ήταν η εποχή της μεγάλης μουσικής έκρηξης στο χώρο της rock. Μιας έκρηξης που ξεπήδησε από το κίνημα των hippies και τη γενιά της αμφισβήτησης και είχε σαν αποτέλεσμα την εμφάνιση στο μουσικό στερέωμα, καλλιτεχνών που έμειναν αξεπέραστοι και κλασικοί.

Ο Γιάννης Σπάθας και ο Αντώνης Τουρκογιώργης, ήταν τότε συμμαθητές στο 3ο Γυμνάσιο στον Πειραιά. Η κοινή αγάπη τους για την μουσική, τους έκανε αχώριστους φίλους και παρέα έφτιαξαν το πρώτο τους ερασιτεχνικό συγκρότημα με το όνομα Persons (1966-69). Με το συγκρότημα αυτό ηχογράφησαν ένα δίσκο 45 στροφών με ελληνικούς στίχους και έπαιξαν σε γνωστά κλαμπ και συναυλίες.

Μέχρι το 1969 η μουσική ήταν γι’ αυτούς ένα απλό χόμπι. Ο Γιάννης ήταν πλέον φοιτητής στην Ανωτάτη Εμπορική και ο Αντώνης φοιτητής της Αγγλικής Φιλολογίας. Η μεγάλη αλλαγή στη ζωή τους έγινε όταν άκουσαν τον Jimi Hendrix  που τους εντυπωσίασε τόσο, ώστε αποφάσισαν να ασχοληθούν επαγγελματικά με την μουσική. Το ταλέντο του Γιάννη στην κιθάρα αναπτύχθηκε ραγδαία πάνω στα ακούσματα του Hendrix και πολύ σύντομα το όνομα Γιάννης Σπάθας έγινε συνώνυμο της rock κιθάρας.

Οι πρώτες τους εμφανίσεις έγιναν στο κλαμπ Κύτταρο της οδού Ηπείρου, το οποίο έγινε και η ‘έδρα’ των Socrates. Αργότερα συμμετέχουν στην περίφημη πλέον ζωντανή ηχογράφηση «Ζωντανοί Στο Κύτταρο»  μ’ ένα ινστουμένταλ κομμάτι, το «Ηλεκτρικός Σωκράτης». 

Η περίφημη συναυλία στο γήπεδο του Σπόρτινγκ τα Χριστούγεννα του 1970 τους καθιέρωσε σαν το καλύτερο ελληνικό rock συγκρότημα και τους άνοιξε το δρόμο για την μετέπειτα μεγάλη καριέρα τους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Το 1971 βρίσκει τους Socrates στην Ολλανδία. Έχουν ήδη ηχογραφήσει τα δύο πρώτα τους άλμπουμ με τίτλο Socrates Drank The Conium και Taste Of Conium και έχουν αρχίσει την πρώτη τους περιοδεία στην Ευρώπη. Παίζουν σε όλα σχεδόν τα γνωστά ολλανδικά κλαμπ, με κατάληξη το περίφημο Paradiso του Άμστερνταμ, όπου παίρνουν το τίτλο του γκρουπ του μήνα. Το καλοκαίρι του ίδιου χρόνου επιστρέφουν στην Ελλάδα και ετοιμάζουν την καινούργια τους δουλειά. Ο ντράμερ Ηλίας Μπουκουβάλας αποχωρεί από το συγκρότημα για προσωπικούς λόγους και τη θέση του παίρνει ο Γιώργος Τρανταλίδης ένας μεγάλος ντράμερ, ο οποίος αργότερα έκανε μεγάλη καριέρα στο χώρο της jazz μουσικής.

Οι Socrates έχουν βρει πλέον το δρόμο τους στην μουσική και έχουν δημιουργήσει το δικό τους προσωπικό στυλ, ένα είδος rock με ελληνικά στοιχεία που τους καθιστά μοναδικούς.

Για τις ανάγκες του καινούργιου τους δίσκου χρειάζονται μια ακόμη κιθάρα και έτσι προστίθεται στο τρίο Σπάθα, Τουρκογιώργη, Τρανταλίδη και ο κιθαρίστας Κώστας Δουκάκης.

Σαν κουαρτέτο οι Socrates κυκλοφορούν έναν από τους καλύτερους δίσκους τους, το On The Wings. To 1973 το On The Wings γίνεται σύμφωνα με το περιοδικό Billboard, ‘νούμερο 1’ στην πόλη της Georgia των Ηνωμένων Πολιτειών, και οι Socrates παίρνουν καταπληκτικές κριτικές από τον αμερικανικό Τύπο και παίζονται στο ραδιόφωνο.

Οι Socrates μαθαίνουν τα καλά νέα στο Παρίσι όπου βρίσκονται για εμφανίσεις καλεσμένοι της γαλλικής Polygram. Εκεί συναντούν τον Βαγγέλη Παπαθανασίου που τους προτείνει να γίνουν το συγκρότημά του για την ευρωπαϊκή περιοδεία του. Οι Socrates δέχονται και έτσι ξεκινά μια φιλία και μια συνεργασίας διαρκείας, με το Βαγγέλη παραγωγό του κλασικού άλμπουμ Phos.

H ηχογράφηση γίνεται το 1976 στο Orange Studio στο Λονδίνο. Το άλμπουμ κυκλοφορεί σε Ευρώπη και Αμερική και γνωρίζει μεγάλη εμπορική επιτυχία. Το συνθετικό τους ταλέντο μας δίνει μοναδικά κομμάτια όπως τα κλασικά : Starvation, Killer, Queen Of The Universe.

O ήχος των Keybords του Βαγγέλη Παπαθανασίου δίνει ένα καινούργιο χρώμα στο γκρουπ. Το παίξιμο του Γιάννη Σπάθα στο κομμάτι Mountains, επηρεασμένο από τα περήφανα κλαρίνα της Ηπείρου, τον τοποθετεί στο πάνθεον των μεγάλων μουσικών.

Η διαρκής μελέτη των οργάνων τους και των σύγχρονων μουσικών στυλ, τους κάνει βιρτουόζους και κινεί το ενδιαφέρον μεγάλων καλλιτεχνών, όπως των Μάνου Χατζιδάκι, Μίκη Θεοδωράκη, Μαρίας Φαραντούρη.

Το 1978 γνωρίζουν τον ντράμερ Νίκο Αντύπα με τον οποίον δένουν καταπληκτικά και το 1980 ηχογραφούν μαζί του το άλμπουμ Waiting For Something με την συμμετοχή του Γιώργου Ζηκογιάννη στο μπάσο που αντικαθιστά τον Αντώνη Τουρκογιώργη, ο οποίος περνά σαν δεύτερη κιθάρα, και του Παύλου Αλεξίου στα πλήκτρα.

Παράλληλα το τρίο συμμετέχει σε ηχογραφήσεις και περιοδείες του Μάνου Χατζιδάκι, του Μίκη Θεοδωράκη και της Μαρίας Φαραντούρη.

Οι Socrates, καλοί δέκτες θετικών μουσικών επιρροών, γίνονται ακόμη καλύτεροι δίπλα σ’ αυτούς τους μεγάλους δασκάλους της ελληνικής έντεχνης μουσικής και ολοκληρώνονται σαν μουσικοί.

Το 1981 ηχογραφούν το άλμπουμ Breaking Through και φεύγουν για τη Μεγάλη Βρετανία, προσκαλεσμένοι από το γνωστό παραγωγό Vic Copersmith Heaven.

Οι Socrates παίζουν στο κλασικό κλαμπ Dingwalls, ένα κλαμπ από το οποίο ξεκίνησαν πολλοί μεγάλοι καλλιτέχνες του rock, όπως οι Eric Clapton, Jimi Page, Who κ.α. και κάνουν μεγάλη εντύπωση.

Αμέσως υπογράφουν παγκόσμιο συμβόλαιο με την εταιρία Virgin και μπαίνουν στο στούντιο για την ηχογράφηση του άλμπουμ Plaza που ηχογραφήθηκε στα στούντιο Townhouse, Oxford και Orange.

Την παραγωγή ανέλαβε ο Vic Copersmith Heaven.

Στα φωνητικά συμμετείχαν η Kiki Dee και η Carol Canyan.

Επίσης στο κομμάτι Living In A Hot Town συμμετείχε ο κιθαρίστας Louis Bertignac, του γαλλικού punk - rock γκρουπ Telephone.   

Για την προώθηση του άλμπουμ οι Socrates έκαναν μια μεγάλη περιοδεία στη Βρετανία με το γκρουπ των U.F.O. σε 24 πόλεις της Αγγλίας και της Σκωτίας με αποκορύφωμα το περίφημο Odeon Hammersmith.

To 1997, 25 χρόνια μετά την κυκλοφορία του πρώτου τους δίσκου η Polygram κυκλοφορεί μια κασετίνα με 5 cd’s (με τους δίσκους που οι Socrates ηχογράφησαν σε αυτή την εταιρία. Η έκδοση αυτής της συλλεκτικής σειράς γίνεται για πρώτη φορά, με αναφορά σ’ ένα rock συγκρότημα, αναγνωρίζοντας στη δουλειά των Socrates το στοιχείο του κλασικού και ανεκτίμητου.

Για αρκετά χρόνια μετά το 1986 οι Socrates δεν έκαναν ζωντανές εμφανίσεις, μέχρι το καλοκαίρι του 1999, που γιόρτασαν πανηγυρικά τη επανασύνδεσή τους με μια αξέχαστη συναυλία τους στον Λυκαβηττό. Βρέθηκαν τότε ξανά μαζί τα βασικά μέλη του συγκροτήματος Γιάννης Σπάθας, Αντώνης Τουρκογιώργης και Γιώργος Τρανταλίδης, με την προσθήκη και νέων μουσικών. Την ίδια χρονιά κυκλοφορεί και το άλμπουμ  «Live In Concert ’99”, το μοναδικό τους ζωντανά ηχογραφημένο άλμπουμ στην μέχρι τότε 30χρονη ιστορία τους.

Οι Socrates, το γκρουπ με τους πιο φανατικούς οπαδούς στην Ελλάδα, στη διάρκεια της τέταρτης δεκαετίας τους από το 2000 έως το 2010 που ουσιαστικά διαλύθηκαν, ανανεωμένοι και με νέα σύνθεση έριξαν το βάρος στις ζωντανές εμφανίσεις χαρίζοντας μοναδικές στιγμές στο παλιότερο και νεώτερο κοινό τους. Με την προσθήκη νέων μελών, του Μάκη Γιούλη στα τύμπανα, του Αστέριου Παπασταματάκη στα πλήκτρα και της Μαρκέλλας Παναγιώτου στα φωνητικά, οι Γιάννης Σπάθας και Αντώνης Τουρκογιώργης συνέχισαν την μεγάλη πορεία των Socrates, με συναυλίες σε όλη την Ελλάδα και live εμφανίσεις.

Σημαντικότεροι σταθμοί των live εμφανίσεών τους ήταν η συμμετοχή τους στην μουσική παραγωγή «Magic Bus» στο Club 22 του Μάκη Σαλιάρη, επί της Λ. Βουλιαγμένης, όπου, σε μια μοναδική συνύπαρξη με τον Δημήτρη Πουλικάκο & τους Άσσους του Καράτε Νο2 και τον Σταύρο Λογαρίδη με το συγκρότημά του, χάρισαν μοναδικές μεταμεσονύχτιες  rock Τρίτες την σεζόν 2004-5. Το rock show επαναλήφθηκε και σε ανοιχτό χώρο στις 7 Μαΐου 2005 στην κεντρική πλατεία Ν. Σμύρνης. 

Στις 5 Μαΐου 2005 οι Socrates έπαιξαν live στο «Ρόδον» συμμετέχοντας στην σειρά των αποχαιρετιστήριων συναυλιών «Last Days of Rodon» για το τέλος του ιστορικού live club της οδού Μάρνη σε ένα αξέχαστο βράδυ.

Επίσης εμφανίστηκαν με ξεχωριστή επιτυχία κάθε Παρασκευή και Σάββατο τη σαιζόν 2002-2003 στο House of Art στου Ψυρρή και τη σεζόν 2005-2006 στο ιστορικό Rodeo Live Club της οδού Χέυδεν στην Πλ. Βικτωρίας.

Στις 12 Ιουλίου 2006 εμφανίστηκαν με τους Toto στη συναυλία τους στο γήπεδο Softball στο Ελληνικό.

Τον Οκτώβριο του 2007 εγκαινίασαν την νεότερη περίοδο του θρυλικού live club «Κύτταρο», που μετά από χρόνια ξαναπήρε την παλιά του μορφή, όπου οι Socrates είχαν γράψει ιστορία με τις ζωντανές τους εμφανίσεις.

Οι Socrates στο διάστημα αυτό ξεκίνησαν την ηχογράφηση ενός νέου άλμπουμ, που όμως, λόγω του προβλήματος υγείας που αντιμετώπισε ο Αντώνης Τουρκογιώργης, δεν μπόρεσε να ολοκληρωθεί και να κυκλοφορήσει μέχρι σήμερα.

Μετά τη διάλυση των Socrates το 2010, ο Γιάννης Σπάθας μέχρι το 2017 συνέχισε τις εμφανίσεις στο «Κύτταρο» παίζοντας μαζί με τους Άκη Τουρκογιώργη and The Blue Airways και τους Blues Wire του Ηλία Ζάικου, αφήνοντας παρακαταθήκη το αυθεντικό και αυτόφωτο ταλέντο ενός αυτοδίδακτου μουσικού που έπαιξε rock με την ψυχή του και την «φτερωτή κιθάρα» του μένοντας για πάντα στις καρδιές μας.

Την ιστορία των Socrates Drank The Conium έχει καταγράψει η τηλεοπτική εκπομπή «Η Μηχανή του Χρόνου» του Χρίστου Βασιλόπουλου με τίτλο «Socrates, Το Θρυλικό ελληνικό συγκρότημα» που προβλήθηκε στην ΕΡΤ στις 11 Φεβρουαρίου του 2017.    

1990 Rodon: L. Diakogiannis- G. Kontrafouris- N.Vardis- G. Trantalidis- T. Paterelis- D. Polytimos-A.Tourkogiorgis