DOORS όπως δεν τους ξέρουμε…του Γιάννη Αλεξίου

Οι Doors όπως δεν τους ξέρουμε…1967-2013

Του ΓΙΑΝΝΗ ΑΛΕΞΙΟΥ / e-mail : jalexiou67@gmail.com

Jim Morrison : «Όταν συμβιβαστείς με την εξουσία, γίνεσαι ο ίδιος εξουσία» 

Υπάρχει μια άγνωστη λεπτομέρεια με τις δικές της διαστάσεις στο rock’n’roll. Ο Mick Jagger ήταν αυτός που πήγε να δει πρώτος τον Jim Morrison σε μια συναυλία από περιέργεια ! Ήταν η εποχή που η φήμη των Doors κόντευε να ξεπεράσει αυτή των Rolling Stones…! 

Οι Doors είναι το γκρουπ που προτιμούσαμε να γράφουμε με σπαστά κοφτά γράμματα και περηφάνια στα σχολικά σακίδια από εκείνα που είχαμε τότε και δεν κρατούν σήμερα στους ώμους οι μαθητές. Είναι το γκρουπ που οι γονείς δεν δωρίζουν την μουσική τους σήμερα στα παιδιά τους αν και πολλοί από αυτούς κάποτε τους άκουγαν και ονειρεύονταν. Ωστόσο είναι το γκρουπ που ανακαλύπτουν πολλά παιδιά ακόμη σήμερα καθώς το συγκρότημα αυτό σαν «παιδί του blues» έχει κάνει μια συμφωνία με το διάολο, να μην σβήσει ποτέ !
Ladies and gentlemen from Los Angeles, California…The Doors !

«Υπάρχει ένα σημείο που αν το ξεπεράσουμε δεν μπορούμε να γυρίσουμε πίσω. Σε αυτό το σημείο πρέπει να φτάσουμε», έγραψε κάποτε ο Κάφκα. Σε αυτό το σημείο έφτασε ο Jim Morrison με τους Doors…

Ήταν οι καλύτεροι «δάσκαλοι» στην περιβόητη «Τάξη του ’67» τότε που η μουσική έφθασε στην πιο δημιουργική της φάση. Οι Doors ήταν το επιδραστικότερο γκρουπ στα 60s. Φέτος συμπληρώνονται 46 χρόνια από την πρώτη δισκογραφική τους εμφάνιση με το αξεπέραστο «The Doors». O Jim Morrison με την μανία του για τους παλιούς μαύρους τραγουδιστές των blues, ο Ray Manzarek με τις γνώσεις κλασικής μουσικής, των blues και της folk, ο Robbie Krieger που έπαιζε εξαιρετική flamenco κιθάρα και ο John Densmore με την μανία του για την jazz διαμόρφωσαν το χαρακτηριστικό στυλ των Doors. 

 Η μουσική των Doors ξεπερνά τη φυλή, τη θρησκεία και τις γενεές. Οι «πόρτες» έχουν αφήσει ένα διαχρονικό σημάδι που ο κόσμος λάτρεψε. Πήραν το όνομά τους από τον ποιητή, οραματιστή-καλλιτέχνη William Blake, που είχε γράψει "όταν καθαρίσουν οι πόρτες της αντίληψης, τα πράγματα θα εμφανιστούν στο άτομο δεδομένου ότι είναι αληθινά... άπειρα." Ο Άγγλος συγγραφέας Aldous Huxley εμπνεύστηκε από το απόσπασμα του William Blake (γεννημένος στο Λονδίνο το 1757) στον τίτλο το βιβλίο του «Οι Πόρτες της Αντίληψης» στην εμπειρία της μεσκαλίνης.

 Οι Doors «πάντρεψαν» τo rock με την υπαρξιακή ποίηση και με το αυτοσχεδιαστικό θέατρο. Ο Jim επηρεάστηκε πολύ από τον ποιητή Arthur Rimbaud του 19ου αιώνα και μετέδωσε τη φιλοσοφία του Γάλλου στους Doors. Ο Rimbaud υποστήριξε την "λογική  διαταραχής όλων των αισθήσεων προκειμένου να επιτευχθεί το άγνωστο"

Το άγνωστο ήταν ότι πιο ελκυστικό για τον Jim. Αγάπησε τον William Blake και τον περιγράφει σαν τον «καθοδηγητή» του στο παλάτι της σοφίας».

 Ο Morrison ήταν άτομο που δεν θα μπορούσε και δεν ήξερε πώς να συμβιβαστεί με την τέχνη του. Η δύναμη του αυτοσχεδιασμού τον οδηγούσε στην σκηνή. O Jim ανέφερε ότι "μια συναυλία των Doors είναι μια δημόσια συνεδρίαση και απαιτείται από το κοινό να πάρει μέρος σε μια ειδική δραματική συζήτηση. Όταν εκτελούμε, συμμετέχουμε στη δημιουργία ενός κόσμου και το γιορτάζουμε με το πλήθος". Κραύγαζε για να "ξυπνήσει" το ακροατήριο από το λήθαργο και την ύπνωση της τηλεόρασης και την επιβαλλόμενη έλλειψη συναίσθησης. Μερικές ημέρες προτού να «πετάξει» στο Παρίσι, έκανε την τελευταία δήλωσή του στον Τύπο, "για μένα, δεν ήταν ποτέ πραγματικά μια πράξη, εκείνες οι αποκαλούμενες αποδόσεις. Ήταν ένα πράγμα μεταξύ ζωής και θανάτου, μια προσπάθεια επικοινωνίας, για να περιλάβει πολλούς ανθρώπους σε έναν ιδιωτικό κόσμο σκέψης"
 Οι νύχτες του άνηκαν στο Διόνυσο και τα τραγούδια του επικαλέσθηκαν τα ισχυρά πάθη των ανθρώπων, τον εφιάλτη του «τέλους», τον καλπασμό της ζωής, τη μοίρα του και τη δελεαστική απώλεια συνείδησης. Και όπως με το Διόνυσο, οι «πόρτες» προσφέρθηκαν πρόθυμα ως θυσία. Επέλεξε το αγκάλιασμα της τραγικής μοίρας της τραγωδίας…
Στο τέλος ο Jim Morrison δραπέτευσε στο Παρίσι, παραδοσιακό σπίτι τόσων πολλών εκπατριζόμενων καλλιτεχνών, για να ακολουθήσει τη ζωή του ως ποιητής. Αλλά το σώμα του εξαντλήθηκε επίσης και η καρδιά του ήταν πάρα πολύ αδύνατη. Είχε ζήσει τη ζωή με τους όρους του, είχε συγκεντρώσει τις ανταμοιβές, και τώρα ο λογαριασμός του ήταν οφειλόμενος. Το πνεύμα του ήταν κουρασμένο. Ο θάνατος ήταν απλά πιο στενός και ευκολότερος στην ατελείωτη διαδοχή των σταδίων που απαίτησε. Όταν ο Jim άφησε την Αμερική και πήγε στο Παρίσι έπαψε να έχει επαφή με τους υπόλοιπους τρεις Doors, επαφή που περιορίστηκε σε κάποιες αραιές τηλεφωνικές συνομιλίες. Αυτό όμως είχε ξεκινήσει και πριν εγκαταλείψει την Αμερική. Οι Doors δούλευαν μόνοι τους πια στο στούντιο και ο Morrison πήγαινε να τους βρει μετά από πολλές τηλεφωνικές επαφές και παρακαλητά, ενώ τις περισσότερες φορές ή αργούσε απελπιστικά στο ραντεβού τους ή δεν πήγαινε καθόλου. Jim Morrison πέρασε στην…άλλη πλευρά στο Παρίσι στις 3 Ιουλίου 1971. Η επιθυμία του ήταν να αναφερθεί ως ποιητής…

                             Τα παιδικά χρόνια του Jim

 Ο πατέρας του James Douglas Morrison, ήταν ναύαρχος του  αμερικανικού ναυτικού, ένας πολύ αυστηρός άνθρωπος,  ιρλανδικής καταγωγής. Ο Jim από την άλλη ήταν ένα ευαίσθητο  και απομονωμένο παιδί που αργότερα εξέφρασε την ακραία  εχθρότητα του προς την οικογένεια και τις παραδοσιακές αξίες  της. Στα 4 του χρόνια βίωσε ένα αιματηρό ατύχημα που είχε  μεγάλη επίδραση στη ζωή του. Κάπου στη Σάντα Φε το  αυτοκίνητο που οδηγούσε ο πατέρας του με την  οικογένεια Morrison μέσα τράκαρε με φορτηγό Ινδών που  πέθαναν αιμόφυρτοι στο δρόμο. Το φριχτό αυτό γεγονός που  συνέβη μπροστά στα μάτια του νεαρού Jim τον «τραυμάτισε» και  θεώρησε ότι το πνεύμα ενός Ινδού (shaman) μπήκε για πάντα  στην ψυχή του…

                       

                             Επαναστάτης και μονογαμικός                  
           

Ο Jim Morrison θαύμαζε τις θεωρίες του Γερμανού φιλόσοφου Νίτσε για το άτομο και την ηθική. Ευαίσθητος και ντροπαλός υπήρξε στην προσωπική ζωή του ο Jim, αλλά άγριος στην σκηνή. Προσπάθησε να ρίξει φως στο άγνωστο που τόσο τον συνέπαιρνε. Πάντα είχε μαζί του ένα βιβλίο στο χέρι. Αληθινός βιβλιοφάγος. Τα ενδιαφέροντα του ήταν η επανάσταση, η αναταραχή, το χάος. Ο ίδιος έλεγε : «Όταν συμβιβαστείς με την εξουσία, γίνεσαι ο ίδιος εξουσία».

Παρά το οργισμένο του χαρακτήρα του ήταν μονογαμικός τύπος με σύντροφο της ζωής του την Pamela Courson, την οποία υποδύθηκε με επιτυχία η Meg Ryan στην ταινία του Ολίβερ Στόουν «The Doors» (1991). Τον ίδιο είχε υποδυθεί ο Βαλ Κίλμερ, δεύτερη επιλογή αρχικά του σκηνοθέτη. Πρώτη ήταν ο Ian Astbury, που τελικά πήρε τη θέση του στο συγκρότημα όταν επανασυστάθηκε πριν μερικά χρόνια – εμφανίστηκαν και σε κατάμεστο Λυκαβηττό 22/7/2004 - σε μια σειρά συναυλιών που συνεχίστηκαν μέχρι το θάνατο του Ray Manzarek. Από αυτή την επιστροφή απουσίαζε ο ντράμερ  John  Densmore που έχει δικαστικές διαμάχες με τους άλλους δύο Doors: Ray Manzarek και Robbie Krieger, και εξ’ αρχής ήταν αντίθετος με την κίνηση αυτή.  

                                 Άγνωστες στιγμές των Doors

H εμφάνιση του Jim Morrison πριν από κάθε συναυλία  των Doors ήταν τις περισσότερες φορές καθυστερημένη και  αβέβαιη. Ακόμη κι όταν ήρθε να τους δει ο Mick Jagger στο Hollywood Bowl τον Ιούνιο του ’68  μαζί  με τον παραγωγό των Rolling Stones, Jimmy Miller, ο Jim είχε  εξαφανιστεί στο «δικό του κόσμο» πριν την  έναρξη. Τελικά  εμφανίστηκε. «Παίξαμε καλά, άλλα έλειπε το  πάθος», λέει  στην «Ζωή του με τους Doors»  ο John Densmore. Αργότερα ο Jagger δήλωσε στο  «Melody Maker» για την εμπειρία της  συναυλίας αυτής:  "Καλοί ήταν, αλλά έπαιξαν πολλή ώρα».  Στην αναμονή της  συναυλίας εκείνης ο Jim είχε καπνίσει για  πρώτη φορά από  την αγωνία του…

 Ο Frank Zappa είχε ενδιαφερθεί να γίνει παραγωγός του  ομώνυμου πρώτου άλμπουμ των Doors. Το γκρουπ όμως δεν  ήθελε παραγωγό, αλλά μια εταιρία δίσκων με όνομα. Το κατάφεραν χάρις τις συστάσεις του Arthur Lee των Love που  τους πήγε στην Electra. Τότε στο δυναμικό της ανερχόμενης  εταιρίας ήταν οι Love, Judy Collins και Paul Butterfield. Αμέσως  οι Doors πήραν τα σκήπτρα. Πρώτος μάνατζέρ τους, τον  Αύγουστο του ’67 ανέλαβε ο Σαλβατόρ Μποναφέτι, μάνατζερ  των Dion and the Belmonts. «Μέχρι σήμερα μετανιώνω για την επιλογή αυτή», λέει ο John Densmore.

 Ο ντράμερ Densmore είχε κυρίως jazz επιρροές, λάτρευε  τους Elvin Jones και McCoy Tyner και προσπαθούσε να τους    φτάσει. Είχε εκστασιαστεί όταν είδε ζωντανά τον John Coltrane.  Ωστόσο ήθελε να παίξει τόσο πολύ σ’ ένα συγκρότημα και  οι Doors ήταν η λύση, χωρίς όμως να τον γεμίζουν πραγματικά :  «Έπρεπε να παίξω σ’ ένα γκρουπ». Του άρεσαν πολύ  οι Rolling Stones και μάλιστα με τα πρώτα λεφτά του πρώτου συμβολαίου του με τους Doors έβαψε μαύρο το αυτοκίνητό του, μια Σίνγκερ Γκαζέλ, επηρεασμένος από το τραγούδι των Stones «Paint it black». Σήμερα αποτιμώντας τη γνωριμία του με τον Jim Morrison λέει : «Η γνωριμία μου με τον Jim ήταν το τέλος της αθωότητάς μου…». Ίσως να μην κατάλαβε ποτέ τον Jim κι έτσι όταν έσπευσε στο τάφο του στο Παρίσι τα πρώτα λόγια που του βγήκαν ήταν: «Ποιο ήταν το γαμημένο μήνυμά σου Jim ; Η Αναρχία ; Γιατί τα υπέφερα όλα αυτά τα χρόνια;».   

 

Οι Doors στην πρώτη πρόβα τους έπαιξαν τραγούδια  του Jimmy Reed για να συντονιστούν σαν μουσικοί. Η πρώτη  εντύπωση του Densmore για τον Morrison : «Εξωτερικά ο Jim έμοιαζε με φυσιολογικό φοιτητή. Ήταν εμποτισμένος με μια  επιθετικότητα για τη ζωή και τις γυναίκες. Ήξερε κάτι για τη ζωή που δεν το ήξερα. Η περιέργεια του ήταν ακόρεστη και διάβαζε με λαιμαργία. Τα μισά απ’ αυτά που έλεγε, δεν τα’ πιανα, αλλά το  πάθος του το ένοιωθα…Η ζωή μου με τους Doors ήταν  ψυχεδελισμός, κοπέλες, διαλογισμός».   

Η υπόθεση μπασίστας ή αλλιώς το «χαμένο» μέλος των Doors. Ήταν το συγκρότημα που δεν είχε μπασίστα στην

σύνθεσή του ! Κάποια στιγμή στο ξεκίνημά τους δοκίμασαν μια κοπέλα κυνηγώντας την πρωτοτυπία. Έπαιξαν μαζί της στην πρόβα το «Unhappy Girl» και το «Break on Through», μερικά blues και τα «Back door man» και την έκδοσή τους στο «Little Red Rooster». Ό ήχος τους έμοιαζε με εκείνον των Rolling Stones. Τελικά ο Ray Manzarek βρήκε ένα μπάσο με πλήκτρα, Fender Rhodes και τελειοποίησαν τον ήχο τους. Ο Ray έπαιζε με το αριστερό χέρι μπάσο και με το δεξί το όργανο. Αυτό ήταν ! Ο ήχος δεν έμοιαζε με άλλου συγκροτήματος. Ήταν Doors… 

ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΑ 4 ΜΕΛΗ ΤΩΝ DOORS 

JIM MORRISON

Εκλεκτικός βαρύτονος ποιητής, ιρλανδικής καταγωγής, με ένα έμφυτο συνθετικό ταλέντο. Οραματιστής και πνευματικός ηγέτης της εποχής του, ασυμβίβαστος, persona, ο «Διόνυσος της rock μουσικής». Ύμνησε την σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης φύσης…Ήρωές του ο Διόνυσος, ο Νίτσε και ο Ριμπό. Τον αποκάλεσαν «ηλεκτρικό shaman», «πρίγκιπα του σκότους» και οι φίλοι του τον φώναζαν «Jimbo».

Γεννημένος : 8 Δεκεμβρίου 1943, Μελβούρνη, Φλώριδα 
Χρώμα τρίχας : Καφετί

Μάτια: μπλε-γκρι   
Σχολείο : UCLA της Φλώριδας  
Αγαπημένα γκρουπ : Beach Boys, Kinks, Love
Αγαπημένοι τραγουδιστές: Frank Sinatra, Elvis Presley 
Αγαπημένοι ηθοποιοί: Jack Palance, Sarah Miles 
Στην τηλεόραση έβλεπε: ειδήσεις 
Αγαπημένο χρώμα: τυρκουάζ 
Φαγητό: κρέας 
Χόμπι: Ιπποδρομίες 
Αγαπημένο σπορ: κολύμβηση 
Αυτό που πρόσεχε  σ’ ένα κορίτσι: τρίχα, μάτια, φωνή, περπάτημα 
Αυτό που επιθυμούσε: συζήτηση 
Σχέδια/φιλοδοξίες: να κάνει ταινίες

RAY MANZAREK

Ο Ray Manzarek, ένας κλασικά εκπαιδευμένος πιανίστας, που ανατράφηκε στο Σικάγο με μια βαθιά αγάπη για τα blues, έγραψε τα θέματα για πολλά από τα τραγούδια των Doors και έπαιξε τις πιο βαθιές (με το αριστερό χέρι) μελωδικές γραμμές.

 Γεννημένος : 12 Φεβρουαρίου 1939, στο Σικάγο 
 Μάτια: Μπλε 
 Σχολείo: UCLA 
 Οικογενειακή κατάσταση : παντρεμένος 
 Όργανα: όργανο, πιάνο
 Αγαπημένοι τραγουδιστές: Muddy Waters, Jacques Brel
 Αγαπημένοι ηθοποιοί: Marlene Dietrich, Orson Welles 
 Του αρέσει να βλέπει: ντοκιμαντέρ, ειδήσεις, αθλητισμός 
 Χρώμα: μπλε 
 Τρόφιμα: στρείδια, σαλιγκάρια 
 Χόμπι: προβολή της αίσθησης του μέλλοντος 
 Αθλητισμός: τένις, κολύμβηση 
 Αυτό που ψάχνει  σ’  ένα κορίτσι: συμβατότητα,  πραγματικότητα 
 Σχέδια/φιλοδοξίες: ταινίες

JOHN DENSMORE

Ο John Densmore, ένας τζαζ ντράμερ με συγχρονισμό στο rock ρυθμό του γκρουπ και τη θεατρικότητα του Jim Morrison επί σκηνής

 Ημερομηνία γέννησης: 1 Δεκεμβρίου 1944, Santa Μόνικα, Καλιφόρνια 
 Σχολείο: High School, Santa Μόνικα City College,  Los Angeles College, SAN FernandoValley State 
 Οικογενειακή κατάσταση: παντρεμένος 
 Όργανα: τύμπανα, πιάνο, vibes 
 Αγαπημένο γκρουπ: Beatles 
 Μεμονωμένοι τραγουδιστές: Van Morrison, Jimmy Reed 
 Αγαπημένος  ηθοποιός: Charles Bronson, Peter Sellers, Claudia Cardinale 
 Αγαπημένο χρώμα: μπλε 
 Τρόφιμα: λαχανικά, κινέζικα, κρέας, ψάρια 
 Χόμπι: ν’ ακούει όλα τα είδη μουσικής 
Αθλητισμός: τένις, μπάσκετ 
 Αυτό που ψάχνει  σ’ ένα κορίτσι: ευαισθησία 
                                                 Σχέδια/φιλοδοξίες: μουσική παραγωγή ή εφαρμοσμένη μηχανική (μουσική) ή διαχείριση ή κάτι τέτοιο

ROBBIE KRIEGER

Ο Robby Krieger, ο κιθαρίστας με τα κατσαρά μαλλιά, συνθέτης με μυστικό όπλο ότι μπορούσε να παίξει οποιαδήποτε κιθάρα, από flamenco μέχρι jazz-blues, με ταλέντο στη δημιουργία ανήκουστων ήχων σε αυτόν τον πλανήτη. Μεγαλούργησε με τις ιδέες του στο δίσκο «Soft Parade».

 Ημερομηνία γέννησης: 8 Ιανουαρίου 1946, στο Λος Άντζελες 
 Μάτια: Πράσινα
 Σχολείo: High Univercity, Menlo UCLA, Santa Barbara 
 Όργανο: κιθάρα 
 Αγαπημένοι τραγουδιστές: Van Morrison, Jimmy Reed, James Brown 
 Αγαπημένος ηθοποιός: Marlon Brando 
 Τρόφιμα: φιστίκια 
 Χόμπι: μουσική 
 Αθλητισμός: σερφ 
 Αυτό που έψαχνε σε ένα κορίτσι: ψυχή

 Σχέδια, φιλοδοξίες: παραγωγές

*Πήγες : Αρχεία Electra, η βιογραφία του John Densmore «Riders on the Storm – Η ζωή μου με τους Doors» (εκδόσεις Νέα Σύνορα – Α.Α. Λιβάνη)